Zandhoven is een gemeente waar het goed wonen is. De aanwezigheid en nabijheid van groen maaktonze gemeente aantrekkelijk. Intussen hebben studies bewezen dat meer natuur en biodiversiteit mensen gezonder maakt, sociale contacten bevordert, investeerders en toeristen aantrekt, de waarde van huizen optrekt en de goedkoopste bescherming biedt tegen hittegolven en wateroverlast.

We vinden het belangrijk om de natuur en het groen in onze gemeente te beschermen en -waar mogelijk- uit te breiden. Steeds meer mensen willen genieten en ontspannen in de natuur en daar wil Groen aan bijdragen o.a. door volks- en moestuinen te stimuleren, te zorgen voor meer groen in de straten, op pleinen en in woongebieden, natuurgebieden uit te breiden of agro-ecologie te stimuleren.

Natuur verbindt mensen met elkaar: samenwerking is de succesfactor
Ook in onze gemeente zijn vele mensen en organisaties begaan met de natuur. Wij willen door constructief en actief samen te werken met andere partijen en de natuur- en milieuverenigingen een ambitieus lokaal milieu- en natuurbeleid uitbouwen. In de praktijk zullen we lokale projecten en acties ondersteunen en opzetten.

We denken hierbij aan
• de aanleg van avontuurlijk speelgroen, in plaats van klassieke speeltoestellen kan er bijvoorbeeld een waterspeeltuin aangelegd worden;
• het ondersteunen van onze scholen om meer speelgroen op de speelplaats te voorzien;
• het voorzien van ruimte voor gemeenschaps- en volkstuinen;
• het ondersteunen van kleinschalige acties zoals een “paddenoverzet”;
• ontwerpen van straten en infrastructuur op een manier waarop de natuur meetelt;
• de bewoners van Zandhoven informeren over bepaalde diersoorten zoals de vos, marter, bever en vleermuis en een duidelijk aanspreekpunt aanreiken waar burgers terecht kunnen voor informatie en preventieve maatregelen om schade te voorkomen.
• Samen met natuurverenigingen publiekscampagnes organiseren over kwetsbare diersoorten in onze gemeente en welke maatregelen actief kunnen bijdragen aan het herstel van hun leefgebied.

Meer natuur- en bosgebied in Zandhoven
Groen heeft de ambitie om per inwoner per jaar minimaal één vierkante meter bijkomende natuur en bos te realiseren. We willen met andere woorden zoveel mogelijk initiatieven voor natuur- en bosuitbreiding ondersteunen en initiëren. Uiteraard is de aankoop van natuurgebied een belangrijk aspect van een werkend natuurbeleid. Uitbreiding van natuurgebied is geen bedreiging voor de landbouw. Beiden kunnen hand in hand gaan en verweven worden.

In onze gemeente willen we specifiek de bossen en bosrestanten die er zijn waar mogelijk opnieuw verbinden zodat er grotere gehelen ontstaan waarin natuur zich kan ontwikkelen en dieren een veilige habitat vinden. Dit kan enerzijds door de aankoop van gronden en anderzijds door het behouden en creëren van groene corridors over de deelgemeenten heen, bijvoorbeeld vanaf Lovenhoek, over Krabbels, Viesenbos, gebied langs de Voort, Hovorst en Viersels Gebroekt. Ook richting Zoersel, vanaf Blommerschot richting vliegveld is een groene corridor een noodzaak.

Deze natuurgebieden worden opengesteld voor iedereen die er respectvol wil van genieten. Groen wil natuurverenigingen ondersteunen bij de beheerwerken, de bewegwijzering van wandelpaden, het opstellen van wandelbrochures en geeft niet-gebruikte gemeentegronden in beheer aan natuurverenigingen.

Naast natuurgebieden en speelbossen, willen we graag een geboortebos met inheemse boomsoorten zien in Zandhoven.

Natuur in woonzones en bedrijvenzones.
Ook in woonkernen is de aanwezigheid van groen een voordeel. Plantengroei levert schaduw, buffert water als het nat is en koelt door verdamping als het heet is. In de toekomst kiezen we voor meer bomen in de publieke ruimte, ook op parkeerterreinen.

Iedereen heeft recht op natuur op wandelafstand. Daarom willen we ruimte voor natuur terugwinnen op asfalt. Onnodig asfalt kan omgevormd worden tot plantsoenen en plantenbakken op de straten kunnen vervangen worden door mooie, duurzame en onderhoudsarme plantvakken.

De omgevingsvergunning biedt kansen om bij elke bouwaanvraag na te gaan wat de natuurwaarde kan zijn op een perceel waarop gebouwd of verbouwd wordt. Bepalingen over natuurbijdrage, verhardingen, groenblauwe infrastructuur worden hiervoor uitgewerkt en ambitieuzer toegepast.

Bij grotere projecten (scholen, rusthuizen, kantoorcomplexen,…) wordt het groene gedeelte bij voorkeur semi-publiek ingericht.

Grotere partijen buurtgroen hebben een sociaal-recreatieve functie. Mensen ontmoeten elkaar daar, laten de hond uit en ouders laten er hun kinderen spelen. Bovendien leveren grote oppervlakken groen een positieve bijdrage aan het bufferen en regelen van regenwater enerzijds en het verhogen van de biodiversiteit anderzijds.

Verstandig openbaar groenbeheer zorgt voor meer biodiversiteit
Duurzaam beheer van parken en openbaar groen is een prioriteit voor Groen. De juiste combinatiekeuze van inheemse planten en bomen stimuleert de biodiversiteit en brengt kleur in het openbaar groen. Bij nieuwe aanplantingen houden we rekening met de klimaatverandering.

In onze gemeente kunnen we een aantal maatregelen nemen om het openbaar groen duurzamer te beheren:
• slimme keuzes maken wat betreft inheemse planten en bomen zodat er niet of minder intens moet gesnoeid worden;
• een aantal uitheemse plantensoorten actief verwijderen;
• een vergunningenbeleid voeren waarbij het kappen van waardevolle bomen ernstig wordt onderzocht en waarvoor compensatieregelingen en waarborgsystemen worden uitgewerkt. Na het rooien van de bomen volgt er een effectieve controle op de heraanplanting;
• selectief maaibeheer van wegbermen met een duidelijk bermbeheerplan;
• in samenwerking met Velt en Natuurpunt aanmoedigingssystemen uitwerken om privé tuinen natuurlijker te maken;
• eetbaar groen op openbare plaatsen: bessenstruiken, aardbeienplanten, notelaars, perelaars en appelbomen in parken en straten;
• nectarplanten, die de bijenpopulatie ten goede komen, in bermen en houtkanten;
• overleg met en sensibilisering van eigenaars i.v.m. woekerende exoten op privéterrein (reuzenbereklauw, Japanse duizendknoop, Amerikaanse vogelkers,…).

Ruimte voor water zowel buiten als binnen de woonkernen
Waterellende bij hevige stortbuien wordt vermeden door voldoende ruimte te geven voor waterbuffering. Het opvoeren van de waterbuffercapaciteit gaat hand in hand met natuurontwikkeling. Ook bij warmere en drogere periodes biedt de aanwezigheid van water verkoeling en een hogere bevoorradingszekerheid.

Te nemen maatregelen:
• voorbeeldfunctie van de gemeente door hergebruik van regenwater, minimaliseren van verharding, kiezen voor waterdoorlatende materialen, het plaatsen van groendaken en gevelgroen, de aanleg van parken en groenzones;
• aanleggen van ondiepe wadi in parkjes en speelpleinen;
• meer open grachten aanleggen en bestaande grachten goed onderhouden;
• grotere oppervlakken woon- en wijkgroen voorzien;
• het ontdubbelen van de afvoer van hemelwater en vuil water versneld doorvoeren;
• de plaatsen waar een degelijke riolering ontbreekt, versneld aansluiten of collectieve/individuele oplossingen aanbieden;
• een duidelijk beleid wat betreft bemalingstoelatingen en effectieve controle. In droge periodes het bemalingswater aanbieden aan de lokale boeren.
• grondig onderzoeken van de dramatisch zakkende grondwaterniveaus in deelgemeente Pulle.

Gezond en zonder gif
De stop op herbicidegebruik door gemeentediensten werd in 2015 ingevoerd. Groen wil een volgende stap zetten door het pesticidegebruik bij particulieren te reduceren en agro-ecologische landbouw te promoten.

Mogelijke maatregelen:
• ontwikkelen van ecologische volkstuintjes en “samentuinen”. Bestaande initiatieven zoals de Barmharttuin ondersteunen;
• ondersteunen van initiatieven die lokale (bio) producten promoten zoals de Buurderij in Pulderbos;
• kansen bieden aan landbouwers die op een duurzame manier voeding willen produceren;
• mensen informeren en sensibiliseren omtrent de effecten van pesticide- en herbicidegebruik en mogelijke alternatieven.

Ambitieus beleidskader
Om bovenstaande ideeën consequent te realiseren is het noodzakelijk om voldoende gemeentelijke mankracht te voorzien om de beleidsvisie omtrent klimaatdoelstellingen, duurzaam bouwen, ruimtelijk beleid, duurzame mobiliteit en energietransitie daadwerkelijk in praktijk te brengen. Een milieu- en duurzaamheidsambtenaar bewaakt de voortgang op deze vlakken.